Wystawcy
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Gmin Cysterskich
Akt założycielski Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich został podpisany 7 lipca 2007 r. w Bierzwniku, przez wójtów i burmistrzów 10 gmin. Wyboru pierwszego Zarządu OSGC dokonano natomiast 23 listopada 2007 r. Jego Przewodniczącym został wówczas Jerzy Bakiewicz – Wójt Gminy Bierzwnik, a Zastępcą Rita Serafin – Burmistrz Kuźni Raciborskiej. Siedzibą stowarzyszenia został wybrany Bierzwnik.
Stowarzyszenie działa jako forma współpracy samorządów na rzecz ochrony dziedzictwa cysterskiego w Polsce, wymiany doświadczeń w tym zakresie, inicjowania działań promocyjnych oraz wspomagania wszelkich inicjatyw propagujących ideę cysterską. Od początku inicjatywę samorządową wspiera Rada Koordynacyjna Szlaku Cysterskiego w Polsce przy Ojcu Opacie Prezesie Polskiej Kongregacji Cystersów.
Aktualnie Stowarzyszenie liczy 22 członków zwyczajnych reprezentujących obszary dziesięciu województw: dolnośląskiego (Bardo, Kamieniec Ząbkowicki, Kamienna Góra) kujawsko – pomorskiego (Koronowo), lubuskiego (Bledzew), łódzkiego (Sulejów), małopolskiego (Bukowina Tatrzańska) opolskiego (Jemielnica) śląskiego (Kuźnia Raciborska) świętokrzyskiego (Koprzywnica, Wąchock) wielkopolskiego (Sieroszewice, Wągrowiec) i zachodniopomorskiego (Bierzwnik, Cedynia, Krzęcin, Marianowo, Moryń, Pełczyce, Recz, Stare Czarnowo, Węgorzyno) na których znajdują się lub istniały w przeszłości opactwa cysterskie.
W trakcie swojej działalności OSGC wypracowało różnorodne formy propagowania cysterskiej spuścizny, nawiązało przyjacielskie kontakty pomiędzy różnymi podmiotami, osobami fizycznymi i prawnymi, prowadzącymi działalność z wykorzystaniem obiektów cysterskich lub nawiązujących do idei krzewionych przez mnichów. Zaproszenia do współpracy Stowarzyszenie kieruje nie tylko do samorządowców. Forma członkostwa wspierającego daje również szerokie możliwości aktywności. Obecnie w pracę OSGC włącza się pięcioro członków wspierających: Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie nad Wartą, Państwo Aleksandra i Piotr Hrynkiewiczowie, Kongregacja Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza w Trzebnicy oraz Powiat Raciborski. Szczególnie zaangażowanie osób fizycznych nobilitowane jest członkostwem honorowym. Przyznano je dotychczas Jerzemu Bakiewiczowi, dr Barbarze Stolpiak, Teresie Świercz oraz Ricie Serafin.
Stowarzyszenie inicjuje spotkania z władzami krajowymi, a także powiatowymi i wojewódzkimi władzami samorządowymi. Ich głównym celem jest pozyskiwanie środków zewnętrznych na zadania statutowe Stowarzyszenia: promocję, działalność edukacyjną, wydawniczą, ale również na zadania inwestycyjne – odbudowa lub renowację obiektów pocysterskich oraz infrastruktury około cysterskiej (stawy, parki, parkingi przy obiektach). Dzięki takiej działalności niektóre gminy stowarzyszone zrealizowały projekty takie jak „Południowo – Zachodni Szlak Cysterski” czy „Zachodniopomorski Szlak Cysterski”.
Władze Stowarzyszenia biorą również udział w spotkaniach na szczeblu krajowym – z Generalnym Konserwatorem Zabytków oraz Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gdzie poruszane są kwestie związane z ochroną cysterskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce, zwłaszcza materialnego i kierowania odpowiedniej wielkości środków na zachowanie i renowację obiektów cysterskich i pocysterskich.
OSGC współfinansuje opracowania naukowe poświęcone problematyce cysterskiej, inicjuje działalność edukacyjną i popularyzatorską wśród dzieci i młodzieży. Aktywnie włącza się w organizowanie, a także samodzielnie organizuje konferencje popularnonaukowe poświęcone tematyce cysterskiej, a jego członkowie są autorami artykułów i publikacji poświęconych cystersom, wzbogacając dorobek naukowy z zakresu tej problematyki. Stowarzyszenie zakupuje również publikacje poruszające tematykę cysterską. Pod koniec 2013 r. Stowarzyszenie wydało publikację pokonferencyjną „Dziedzictwo Cystersów w Polsce”, która zawiera referaty wygłoszone w Bardzie na ogólnopolskiej konferencji „Rola i znaczenie dziedzictwa cysterskiego we współczesnej Polsce”. W publikacji zostały wykorzystane także prace nagrodzone w ogólnopolskim konkursie fotograficznym „Dziedzictwo cysterskie w obiektywie”.
Już w chwili podpisania aktu założycielskiego członkowie Stowarzyszenia przyjęli, że kolejnym krokiem zmierzającym do integracji będzie utworzenie formy organizacyjnej obejmującej wszystkie podmioty zainteresowane rozwojem Szlaku Cysterskiego w Polsce. Forma ta, o nazwie „Forum Szlaku Cysterskiego w Polsce”, powstała we wrześniu 2009 r. na mocy decyzji uczestników V Forum Gmin Cysterskich oraz właścicieli obiektów cysterskich i pocysterskich, zgromadzonych w Opactwie O. Cystersów w Wąchocku. Gminy – członkowie OSGC, odgrywają kluczową rolę w tworzeniu form organizacyjnych Szlaku Cysterskiego w Polsce, organizując je w oparciu o własną bazę materialną i zasoby ludzkie.
Z inicjatywy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich 25 czerwca 2014 r. na terenie wszystkich gmin stowarzyszonych zostały posadzone sadzonki młodych dębów – „potomkowie” wiekowego dębu „Cysters” z Rud. Akcji sadzenia drzew towarzyszyła kampania promocyjna Szlaku Cysterskiego w Polsce. Jej elementem było m. in. wypuszczenie w każdej gminie 100 balonów z logo OSGC, a także zaangażowanie w akcję lokalnych środowisk w każdej z gmin członkowskich. Posadzone drzewka zostały oznakowane jednolitymi tablicami pamiątkowymi.
Od kwietnia 2015 r. Przewodniczącym Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich jest Sebastian Staniszewski – Zastępca Burmistrza Wąchocka, a Zastępcą Przewodniczącego Monika Kuźmińska – Burmistrz Węgorzyna. Wraz ze zmianą władz zmieniła się siedziba biura, które obecnie mieści się w Urzędzie Miasta i Gminy w Wąchocku.